Καντρίλιες
Οι καντρίλιες και οι λανσιέδες είναι ζευγαρωτοί χοροί ευρωπαϊκής προέλευσης που επικράτησαν στα Επτάνησα, συνδέονται με το καρναβάλι και χορεύονται μέχρι σήμερα. Στα Κύθηρα του μεσοπολέμου και αργότερα υπήρχαν χοροδιδάσκαλοι που δίδασκαν τους ευρωπαϊκούς χορούς σε σάλες σπιτιών, γνώριζαν τα παραγγέλματα και κανόνιζαν τα ζευγάρια. Οι καντρίλιες χορεύονταν στα καρναβάλια, αλλά και εκτός καρναβαλιού στις χοροεσπερίδες. Στις μέρες μας, οι καντρίλιες χορεύονται μαζί με το γαϊτανάκι στις απόκριες από Κυθήριους ντυμένους απάχηδες και γυναίκες που φορούν σπαλέτο, την παραδοσιακή φορεσιά των Κυθήρων . H ηχογράφηση έγινε στο σπίτι της Ελένης Χάρου με τον Νίκο Κασιμάτη (βιολί) και τον Μάνο Βασιλάκη (λαγούτο).

 Νηφιάτικός σκοπός
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της κοινωνικής ζωής στην Ελληνική κοινωνία είναι αναμφισβήτητα ο θεσμός του γάμου. Στα Κύθηρα, μέχρι και σχετικά πρόσφατα, υπήρχαν πολλά γαμήλια έθιμα που συνδέονταν με τις προετοιμασίες και την τελετή του γάμου καθώς και με τον αντίγαμο (εορταστική συγκέντρωση που συμβαίνει οκτώ μέρες μετά τον γάμο). Όπως περιγράφει η Ελένη Χάρου, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα διατηρήθηκε για νυφικό φόρεμα η γυναικεία παραδοσιακή φορεσιά σπαλέτο. Αργότερα, η μόδα επέβαλε πιο λιτή φορεσιά, και το νυφικό έγινε απλό φόρεμα ενώ εμφανίστηκαν οι νυφικές γόβες και το πέπλο. Στους παραδοσιακούς γάμους, η νύφη μεταφερόταν από το σπίτι της στην εκκλησία με την συνοδεία λαούτου και βιολιού, ενώ τα προικιά της φορτώνονταν σε μπαούλο πάνω σε γαϊδουράκι, ώστε να τα δει όλο το χωριό καθώς αυτό όδευε προς το καινούριο σπίτι της νύφης . Σύνηθες φαινόμενο στους παραδοσιακούς γάμους ήταν οι μπαλοθιές ενώ το γλέντι μετά το μυστήριο κρατούσε για δύο μέρες και σε αυτό συμμετείχε όλο το χωριό. Το νυφιάτικο τραγούδι είναι γραμμένο σε βυζαντινό ήχο πλάγιο δεύτερο και είναι λυπητερό γιατί το τραγουδά η μάνα που αποχωρίζεται την κόρη της.

 Τρομπολαΐνα
Ένας ήχος σαν κάτι να ξεψυχά, ένας ήχος που αντηχεί στα βουνά και τρομάζει τους ντόπιους και τα ζώα τους. Αυτός ήταν ο ήχος της τρομπολαΐνας, του ιδιαίτερου μεμβρανόφωνου οργάνου των Κυθήρων, που χρησιμοποιούταν από τους ντόπιους ως φάρσα για τους συντοπίτες τους. Ειδικά με αφορμή εορτές όπως αυτή του Προφήτη Ηλία, οι Τσιριγώτες συνήθιζαν να μεταμφιέζονται σε ξωτικά, να κατεβαίνουν στα λαγκάδια κάνοντας με φασαρία με μεταλλικά σκεύη και την τρομπολαΐνα. Η συρτός, βαθύς ήχος της τρομπολαΐνας έκανε τα γαϊδούρια των εμπόρων που διέσχιζαν το νησί το βράδυ να σαστίζουν και να φεύγουν και έδινε στους ανυποψίαστους τροφή για την κατασκευή θρύλων, όπως αυτός του ξενολαού. Στην πραγματικότητα η τρομπολαΐνα έχει ως βάση της μια στάμνα δίχως πάτο, της οποίας το στόμιο έχει καλυφτεί από ένα πετσί σκύλου, από το οποίο περνά ένας κερωμένος σπάγκος, τον οποίο αν τραβήξεις δημιουργεί ήχο .

 Μεσσαρίτικος
Η αντιπαλότητα Βορείων και Νοτίων, φαινόμενο συνηθισμένο σε όλο τον κόσμο, αποτέλεσε και για Κύθηρα σημείο τομής και σύγκρουσης για πολλούς αιώνες. Αιτία ήταν ο τοπικισμός καθώς οι κοινωνικές και οικονομικές διαφορές. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο κέντρα, η Χώρα με τους «Μεσαρίτες» και ο Ποταμός με τους «Ξωτάρους» δηλαδή τους κατοίκους του μέσα και του έξω δήμου αντίστοιχα. Σύνορο, μάλιστα, των δύο δήμων, θεωρούταν το χωριό των Δοκάνων, όπου υπήρχε το τελωνείο του νησιού . Η αντιπαλότητα του Μέσα και του Έξω δήμου είχε πολλές εκδηλώσεις αλλά η πιο πρόσφατη εκδήλωσή της ήταν στα χρόνια του Εθνικού Διχασμού. Πειρακτικά τραγούδια αλλά και μαντινάδες είναι οι πιο ‘αθώες’ εκδηλώσεις αυτής της διαμάχης, η οποία κάποτε έφτασε στην απαγόρευση του γάμου ατόμων που δεν ανήκουν στον ίδιο δήμο. Ο μεσαρίτικος σκοπός, που ακούγεται σε αυτή την ηχογράφηση αφηγείται με παράπονο τον έρωτα χωρίς ανταπόκριση, ενός μεσαρίτη για μια ξωταρέα. H ηχογράφηση αποτελεί μέρος της συλλογής ”Πέρασμα στα Κύθηρα” του Νίκου Οικονομόπουλου και παραχωρήθηκε από τον σύλλογο Μυρτιά των Κυθήρων.

 Μπουρού
Το ταξίδι στα Κύθηρα έχει υπάρξει ένα σύμβολο για τον δυτικό κόσμο. Πρόκειται για το ταξίδι σε μια ερωτική ουτοπία, που στα χρόνια του Γαλλικού ρομαντισμού αποτέλεσε έμπνευση για τους κύκλους των διανοουμένων, λογοτεχνών και καλλιτεχνών. Ο ζωγράφος του 18ου αιώνα A. Watteau ήταν ο πρώτος που οραματίστηκε το ταξίδι στα Κύθηρα, ως το ταξίδι των εραστών με σκοπό το προσκύνημα στον ναό της Αφροδίτης και τον ελευθέριο έρωτα . Στην συνέχεια, όμως, η εικόνα του χαμένου παραδείσου που είχε πλαστεί για τα Κύθηρα άρχισε να αποδομείται. Λογοτέχνες όπως ο C. Baudelaire και o V.Hugo, ανέγνωσαν τα Κύθηρα ως έναν τόπο ξεπεσμένο, απογυμνωμένο από τον μύθο, τον οποίο απομύζησαν οι κατακτητές και μαράζωσε από την κακουχία. Μέχρι σήμερα το ταξίδι στα Κύθηρα, ειδικά το πολύωρο, ολονύκτιο ταξίδι με πλοίο από τον Πειραιά, αποτελεί κομμάτι της εμπειρίας των Κυθήρων. To ταξίδι ως προπαρασκευαστικό στάδιο της εμπειρίας, προετοιμάζει τον επισκέπτη που θέλει να βιώσει την αίγλη του μύθου και της παράδοσης στο παρθένο φυσικό τοπίο του νησιού. Τον χειμώνα μάλιστα, που οι συγκοινωνίες από και προς το νησί είναι πιο δύσκολες, τα Κύθηρα γίνονται και πάλι ένας δύσκολος προορισμός, που όμως σε ανταμείβει με το παραπάνω μόλις καταφέρεις να τον προσεγγίσεις.

 Φιλαρμονική Κυθήρων
Η Φιλαρμονική Ποταμού ιδρύθηκε το 1966 και από τότε είναι βασικός συντελεστής στην καλλιτεχνική παιδεία των Κυθηρίων, διατηρώντας έντονη παρουσία σε όλες τις εθνικές και θρησκευτικές γιορτές του νησιού και δίνοντας πετυχημένες συναυλίες. Κάθε Δευτέρα και Παρασκευή τα μέλη της μαζεύονται στον πρώτο όροφο του Πνευματικού Κέντρου του Ποταμού σχηματίζοντας την μεγάλη παρέα των χάλκινων. Στις συναντήσεις τους η ρακή και η καλή διάθεση αποτελούν καταλύτη δημιουργικότητας. Μαέστρος της ορχήστρας είναι ο Παναγιώτης Λευτέρης, Τσιριγώτης μουσικός, με σπουδές στο εξωτερικό, ο οποίος με πολύ μεράκι έχει καταφέρει να ενδυναμώσει έναν θεσμό άρρηκτα συνδεδεμένο με την Επτανησιακή παράδοση.

 Καφενείο Ποταμός
Ο Ποταμός, το κεφαλοχώρι του βορείου τμήματος των Κυθήρων έχει κάθε Κυριακή την τιμητική του. Μετά το τέλος της Κυριακάτικης λειτουργίας στην Παναγιά την Ιλαριώτισσα, ο κόσμος ξεκινά ζωηρές συζητήσεις στην πλατεία του χωριού. Εκεί έχει ήδη στηθεί το Κυριακάτικο παζάρι του ποταμού, με προϊόντα από ντόπιους παραγωγούς. Το αποκορύφωμα, ωστόσο, της ημέρας είναι ο μεζές και το τραγούδι στο καφενείο Ποταμός ή όπως το λένε οι ντόπιοι, στον Καρίνο, στην πλατεία του χωριού . Η ατμόσφαιρα στο καφενείο τις Κυριακές σε γυρίζει δεκαετίες πίσω, με ήχους γλυκούς από το χτες και την αρμονία μιας άλλης εποχής. Μεγάλες παρέες που τραγουδούν σε συνοδεία κιθάρας, λαγούτου, βιολιού και μπουζουκιού, αυθόρμητοι χοροί, αγκαλιές ακόμα και τραπέζια που αναποδογυρίζουν.